Автор конспекта:
Автор(ы): — Ибрагимова Гузель Магсумовна

Место работы, должность: — Тюлячинская средняя школа

Регион: — Республика Татарстан

Характеристики урока (занятия) Уровень образования: — среднее (полное) общее образование

Целевая аудитория: — Учитель (преподаватель)

Класс(ы): — Все классы

Предмет(ы): — Родной язык

Цель урока: — Алда үтелгәннәрне кабатлау һәм ныгыту. Бәйләнешле сөйләм телен үстерү. Шагыйргә карата мәхәббәт тәрбияләү.

Тип урока: — Урок закрепления знаний

Краткое описание: — : Иң беренче сүзне 7а сыйныфы укучысы Сафина Энҗегә бирәм.(“Туган тел” җырын җырлый). Сез “Туган тел” җырын ишеттегез безнең җырыбызның сүзләренкем язган сезгә моның исеме бик таныш. Эш, укучылар, без бүген сезнең белән Г. Тукайның иҗатын һәм тормыш юлын искә төшерәбез. Һәм шуларны кабатлап “Могҗизалар кыры” уены уйныйбыз. Бу уен барыгызга да билгеле III турдан тора. Уенарны башлап җибәрәбез.

Тема:Габдулла Тукайның тормыш юлы һәм иҗатын кабатлау.
Максат:Алда үтелгәннәрне кабатлау һәм ныгыту.
Бәйләнешле сөйләм телен үстерү.
Шагыйргә карата мәхәббәт тәрбияләү.
— Уен барышы:
Уеның исеме: Могҗизалар кыры.
Алып баручы: Иң беренче сүзне 7а сыйныфы укучысы Сафина Энҗегә бирәм.(“Туган тел” җырын җырлый). Сез “Туган тел” җырын ишеттегез безнең җырыбызның сүзләренкем язган сезгә моның исеме бик таныш. Эш, укучылар, без бүген сезнең белән Г. Тукайның иҗатын һәм тормыш юлын искә төшерәбез. Һәм шуларны кабатлап “Могҗизалар кыры” уены уйныйбыз. Бу уен барыгызга да билгеле III турдан тора.
Уенарны башлап җибәрәбез.
— I ТУР
Катнашучылар белән танышырбыз.
1.
2.
3.
Г. Тукайның әнисенең исеме ничек?
— Б
И
Б
И
М
Ә
М
Д
Ү
Д
Ә

— СОРАУЛАР:
1. Син безгә үзенең турында сөйләп кит әле? Кайсы фәннәрне бик яратып укыйсың? Һәр бер укучының яраткан фәне буладыр инде шулай бит. Син кайсы йолдызлыкта тугансың? Дәресләреңне хәзерләргә күпме вакыт бирәсең? М-н татар телен хәзерләгәндә.
Музыкаль тәнәфесе:
Сафина Энҗе шигырҗ сөйли.
— II ТУР
Катнашучылар белән таныштыру.
1.
2.
3.
Бирем:
Тукай рус шагыйрләрен үзеңә үрнәк итеп ала. Шуларның берсенең фамилиясе.
Л
Е
Р
М
О
Н
Т
О
В

— 2. Син нинди китаплар яратып укыйсың? Иң яраткан төсең? Ни өчен?
Музыкальтәнәфес
— III ТУР
Катнашучылар.
1.
2.
3.
Тукайның сүзләренә язылган балалар җыры.
— К
Ү
Б
Ә
Л
Ә
К

— Муз. тәнәфес
— Тамашачылар арасында уен.
— Г. Тукай җаекка килгәч кайсы хәзрәт мәдрәсәсендә укый.
— М
О
Т
Ы
Й
Г
У
Л
Л
А

— — Ф И Н А Л
— … Һич өрәк, албасты булган
Сахралар, кырлар да юк,
Шүрәле асрап ята торган
Кара урман да юк.
— С
А
Б
Ы
Й
Г
А

— — С У П Е Р У Е Н
— Тукай дөньяга иң элек күзем ачылган урын дип кайсы авылны атый?
— К
Ы
Р
Л
А
Й

Призлар:
1. тегү машинасы(кәтүк)
2. кер машинасы (сабын)
3. компьютер (ручка)
4. телевизор (телевизор)
5. машина (ачкыч)
6. квартира (ачкыч)
Граматик КВН

Дәрескә эпиграф итеп, Наҗар Нәҗминеңтәрбиядәге юлаары алына:
— Туган ңир-су-үзе биек мәктәп,
Шунда башлап тәпи басыла.
Һәр кешедә бөек апа теле
Ана сөте белән ачыла.
— К. Насыйри “Туган телеңнең серләрен өйрәтү-бөек эш ул”: Г. Ибраһимов “Русча белү кирәк, үз телеңне белү тиеш”, Шәйхи Маннур.
Татарча да яхшы бел,
Русча да яхшы бел,
Икесе дә безнең өчен
Иң кирәкле татлы тел,-
— Җюри сайлау.
— Сәләмләү:
Бездән “Зирәкләр” дән, сезгә — “Тапкырларга” сәлам!
Без ярышта зирәкләр,
Тормышта без-кирәкләр.
Без тиз фикер йөртәбез,
Дусларга без кирәкләр.
“Тапкырлар”ның җавабы.
— -“Тапкырлар”дан “Зирәкләр”гә сәлам!
Ә без исә тапкырлар,
Ярышларда батырлар.
Әйтешик без табышмак,
Ә, кем тели? Әйтеп бак!
— Табышмак әйтү:
II “Зирәкләргә”гә
Ишектән керә-
Түргә менеп утыра.
Ул нәрсә? (Суык)
“Такырлар”га
Чакырдылар, дәштеләр,
Барган идем-качтылар
Ул нәрсә? (Яңыр)
— “З” Киеме аның-ак тун,
Бөркәнә яшел шәлен,
Үзе бөдрә булса да,
Бөдрә чәче юк аның (Каен)
“Т” Утсыз да ул яндыра,
Корт чаккан эз калдыра,
Үсә койма буенда,
Гел чугадыр уенда. (кычыткан)
“З” Су түгел-сыек
Кар түгел-ап-ак (сөт)
“т” Минем белән ул адаш
Мин –яз ае, ә ул – аш (май)
— Шушы сүзне кыскартып әйт:
Фразеологик әйтелмәрне аңлат
Алтын куллы – (оста)
Ут йоту – (кайгыру)
Эттән алып, эткә салу – (орылу)
Авызга су кабу – (дәшмәү)
Башы күккә тию – (шатлану)
Балавыз сыгу – (елау)
Чәчләр үрә тору – (курку).
— — Әйтеп бетер уены!
Акылы кысканың теле – (озын) була
Сүзнең кыскасы, бауның (озыны) яхшы
Яңа дустым булды дип (иске) дусны ташлама
Башланган эшнең (беткәне) яхшы
— — Сүзләрдәге мәгънәле кисәкләр белән эш итә
Зирәкләр:
Бер төс аның – бер иҗеге,
Икенчесе –сыек нәрсә;
өченчксе – ул авылны
шул икегә бай дип әйтә.
“Т” Бер иҗеге торган су (Ак-су-бай)
Икенчесе – бер чәчәк
Икесен бергә кушсалар,
Аны һәркем киячәк.
(Күлмәк)
— “З” Бер кисәге тамырларда алып йөри,
Икенчесе җир өстендә чабып йөри,
Әгәр алар үз итсәләр берсе-берсен
Өзә ала хәтта җирнең тарту көчен.
(Канат)
“Т” Суга салып чистартырга куша берсе,
Яз башындагы ай булыр икенчесе,
Бу икене әгәр бергә кушып куйсаң.
Килеп чыгар сикереп бер күркәм инсан.
(юмарт)
— Сүз ясау уены.
—

“З”
“Т”
.чык
.чак
..чык
..чак
…чык
…чак
….чык
….чак
…..чык
…..чак
ачык, янчык, чыпчык, сыерчык, кабырчык
учак, пычак, курчак, балачак, ыңгырчак

— Зирәкләргә Тапкырларга
Биш исем. Алты исем
—

а
б
а
г
а
— а
л
а
ч
ы
к
т
а
б
а
к
— б
а
ш
м
а
к
а
р
а
т
а
— с
т
а
к
а
н
с
а
л
а
т
— б
а
г
а
н
а
а
с
т
р
а
— к
а
р
м
а
к
— — — — — — т
а
р
т
т
а

— Шаян табышмак уены (кем алдан әйтә)
Нинди ике нота бакчадан үсә? (фа-солҗ)
Кайсы кошның исеменнән ахыры иҗеген алсаң, кар өеме килеп чыга? (корт-лек)
Кайсы ике нотага нинди тартык авазны кушсаң, ике алмашлык килеп чыга?
Нинди алда бер кайчанда (ми-н, си-н) йомырка булмый? (синомнимнар оясында).
— — Метаграмма уены
(Табышмак кебек уен, бер хәрефен үзгәртү белән, башка сүзгә әйләнә)
“С” белән мин түктерәмен күз яшин
“Т” белән булам синең чын кардәшең
(Суган, туган)
Уртада “т” – семҗяда төп эшчебез,
“Н” белән иң яраткан кешебез,
“Б” белән –ул әти-әни анасы,
Калды сиңа тик шуларны табасы.
(Әти, әни, әби)
“С” белән ул-бер баткак җир,
Кошка әйләнә “к” белән
“Т” белән — әкият герое,
“Б” белән — чокыр була.
— Башваткычларны тылсымлы фигурага әйләндерү уены:
—

М
Җ
И
— А
А
А
— Т
А
А
— И
Ч
И
П
И
И
— А
М
Р
— У
Ф
Ш
— Т
Ә
Ш
М
Ч
И
— Ш
Р
Н
— Ш
У
Р
— М
Ә
М

— СУЛДАН УҢГА, ӨСТӘН АСКА ТАБА УКЫСАҢ ДА БЕР ҮК ИСЕМНӘР КИЛЕП ЧЫГАРЛЫК ИТЕП УРНАШТЫРЫЛЫРГА ТИЕШ
—

Җ
И
М
— Ш
А
Р
— Т
У
Ш
— Т
Ә
М
И
П
И
— А
Н
А
— У
Ф
А
— Ә
Т
И
М
И
Ч
— Р
А
М
— Ш
А
Р
— М
И
Ч

— Мәкальләр әйтү:
Мин башын әйтәм калганын сез дәвам итәсез:
Телләр белгән – (илләр белгән)
Тел – (күңел көзгесе)
Теле барның (юля бар)
Инсафлыгның теле (саф)
Татлы сүз (җан азыгы)
Сыйларга сыең булмаса,
(сыйнарга телең булсын)
Тел салксу (сөйләмдә сөйли)
Тел – (күрке сүз) (һ.б.)
— Чәчәкләр һәм агачлар белән крассворд чишү.
Шушының белән грамматик КВН тәмам сүзне җюригә бирәбез:
Тамашачылар өчен табышмаклар.
— I
1. Бездә бар,
2. Сездә бар (3 хәрефе)
Илдә юк
2. Җирнең уртасында ни бар? (“и” бар)
3. В белән мин исем булам,
Н белән мин елга булам. (Вил, Нил)
4. Кечкенә инә җилкапка
Ачыла да ябыла (авыз)
5. Үзе салксу сөйләгән
Сүзе хисапсыз (тел)
6. Сөлге юк, ние юк,
Сөйләмәгән сүзе юк. (тел)
7. Без –без, без идек,
Утыз ике кыз идек.
Ике рәткә тезелдек,
Берәм-берәм өзелдек. (тешләр, тел)
II
1. Иле барның (теле) бар.
2. Оста барда кулың тый.
(белгән барда телең тый)
3. Телне тешләп өзеп булмый
(сөйләмдә түзеп булмый)
4. Сүз бер көнлек (тел гөмерлек)
5. Телләр белгән – (илләр белгән)
III
Татар халык җырларыннан кеше исеме белән аталган
Җыр исемнәрен атап чыгарга.
“Галлямбану”, “Хәлимә”, “Мөнирә”, “Өммөголсем”
IV Әкият укыйм: ә сез шушы әкиятнең нинди әкиятән өзек икәнен белергә тиеш.
- Балтасы кулда, егет эштән бераз туктап тора.
Тукта чү! Ямь су тавышлы әллә нәрсә кычкыра (Шүрәле)
(кемнеке ул?)
Мин ятам рәхәт кенә тормыйм да кузгалмыйм әле.
Без тавышка сискәнеп торган йокысыннан эш. (су анасы)
— V Татар халык ашларын санап чыгарга
Өчпочмак, гөбәдия, кыстыбый, бавырсак, кош теле, токмачлы аш, пәрәмәч, һ.б.

Файлы: ДӘРЕС.doc
Размер файла: 96256 байт.