Автор конспекта:
Автор(ы): — Смоленцева Эльвира Леонидовна

Место работы, должность: — МБОУ «Сысоевская средняя общеобразовательная школа им. С.Р.Суворова», учитель марийского языка

Регион: — Республика Марий Эл

Характеристики урока (занятия) Уровень образования: — основное общее образование

Целевая аудитория: — Классный руководитель
Целевая аудитория: — Родитель
Целевая аудитория: — Учащийся (студент)
Целевая аудитория: — Учитель (преподаватель)

Класс(ы): — 9 класс

Предмет(ы): — Краеведение
Предмет(ы): — Родной язык

Цель урока: —

1. Шернур районын лÿмлö ен-влакше дене палыме ышташ.

2. Йылме лывыртыме пашам вияндаш.

3. Марий Элнан лÿмлö ен-влакше дене кугешнаш тараташ.

4. Лудаш кумыландаш.

Тип урока: — Урок изучения и первичного закрепления новых знаний

Учащихся в классе (аудитории): — 15

Используемая методическая литература: —

1. «Шернур вел – Край Сернурский», Й-О, «Стезя», 1996.

2. «Таланты из деревни Тумерсола», Й-О, «Марий Эл учитель» 2000.

3. «Шернур вел — Край Сернурский», газет.

Используемое оборудование: —

Книга выставке,Марий Эл карт, С.Ивановын муро кассетше, магнитофон.

Используемые ЦОР: —

Презентаций, проектор, компьютер

Краткое описание: — Используется исследовательский метод обучения, учащиеся самостоятельно находят необходимые сведения на поставленный проблемный вопрос, выделяют главное, знакомят класс со знаменитыми людьми Сернурского района.

1. Саламлымаш. Дежурный дене паша.

2. Кодшо темым ушештараш.

— Республикыштына мыняр район уло?

— Ме могай районышто илена?

Саша Ивановын Шернур вел мурыжым чукташ.

- Тиде могай районын семже?

— Кодшо урокышто могай кундем нерген ойлышна?

— Шернур вел нернен кö картыште ончыкта да тудын нерген каласкала?

(ик тунемше карт почеш ойла).

Мемнан деч тораште огыл Шернур район верланен. Тудын пошкудыжо-влак: Марий Туре, Параньга, Куженер, У Торъял район-влак да Киров область.

Тиде кундемыште Лаж, Немда , Савак, Она энер- влак йогат. Рÿдыжö – Шернур поселко. Эн кугурак ял-влак: Эшполдино, Кукнур, Казанский, Марисола, Калеево, Зашижимье, Лажъял да молат.

Шернур кажне ийын сылнештеш. Рÿдö посёлкышто кок кыдалаш школ, ныл пачашан эмлымвер, Йыван Кырля лÿмеш кинотеатр, Шабдар Осып лÿмеш тоштер, йоча парк уло. Унагудышто каналташ лиеш, автовозал гыч тÿрлöрайонлашке миен шуаш лиеш. Шернур вел ÿй завод, йытын завод, шыл комбинат продукцийже дене калыкым куандарат. Пел утла мландыште киндым куштат.

Шернурышто кинотеатр Йыван Кырлян, тоштер Шабдар Осыпын лÿмыштым нумалыт.

— Нуно могай ен-влак улыт?

(Палыме, лÿмлö ен-влак)

— Лÿмлö мутым кузе умылаш лиеш? ( Лÿмышт чылаштлан палыме).

2. У мут-влак, у теме дене палыме ышташ.

Таче ме урокышто Шернур районын лÿмлö ен-влакышт нерген ойлаш тÿналына. Тетрадьыш числам, темым, у мут-влакым возен кодена.

Лÿмлö ен-влак– знаменитые люди

Суапле пашам (ыштен коденыт)– благое, доброе дело

Шарнымаште илат– живут в памяти

Кугешнена- гордимся

3. Тунемше-влакын Шернур вел лÿмлö ен-влак нерген каласкалымышт (туныктышо слайдым ончыкта)

Е ш а р т ы ш п а ш а:

— Йоча-влак, те каласкалымаш почеш возен кодыза: лÿмым, кö лийын, кушто шочын, могай пашаже

— 1) Йыван Кырля молан шарнымаште ила? Мо дене лÿмлö?

/ тунемше -влакын вашмутышт, презентаций, 2-шо слайд:Поэт, киноартист.

Икымше йÿкан «Путёвка в жизнь» киношто Мустафа рольым модын.

«Муралтем мый йывыртен» почеламут книгаже.

Купсола ял./

— 2) Шабдар Осып могай суапле пашам ыштен? /3-шо слайд: Поэт, прозаик, драматург, литератур критик, публицист.

«Кÿсле йÿк» 1-й почеламут сборникше, «Акырсаман», «Кориш» повесть, «Ϋдырамаш корно» роман., 4 пьесе./

- 3) Ким Васин Прозаик, учёный, краевед, критик.

Марий Элын калык писательже

50 утла книгаже, «Ушнымаш» роман.

1940 ий гыч возен.

Шорыкенер ял.

- 4) Александр КонаковДраматург, талантан поэт, туныктышо.

«Тулык удыр» пьесе, «Ику» драме.

1920 – «Пеледыш пайрем» 1- ше гана.

Кукнур ял.

- 5) Николай ТоктауловСÿретче

Тÿн тема – ял илыш

СССР художник ушем член

Олык Ипай лÿмеш премий лауреат

«Ялыште», «Шудым солымаш» сÿретше

Товарнур ял

- 6) Иван МолотовКомпозитор

«Элнет» оперын авторжо.

«Чоткар Патыр» симфонический поэме

«Марий лÿман ола», «Поро кас» муро

Кÿчыкенер ял.

- 7) Илья РоссыгинМАССР-ын калык артистше

Икымше рольжо С.Николаевын «18-ше ий» пьесыште лийын.

22 ий жапыште 60 утла рольым модын.

8) Валерий Исаев. Тале ечызе.

Республикын, Совет Элын, тÿнян чемпионжо.

Тÿнямбал классан спорт мастер.

Исайпочинга ял.

Селюнина, РочевЕче спортын заслуженный мастерже.

Олимпиада модмашын чемпионжо Василий Рочевын пелашыже.

Россий спорт мастер М.Рочевын аваже.

— Шернур кундемын эше шуко шочшыжо дене кугешнена.

  • Тиде флейта дене шоктышо уста мастар Виталий Шапкин,
  • Марий калыкын ик эн йöратыме артисткыже, мурызыжо Любовь Купсольцева.
  • Руш поэт-классик Николай Заболоцкий
  • Марий Элын сулло артисткыже Маргарита Медикова.
  • Тале гармоньчо Александр Иванов (мурыжым чÿкташ)да молат марий культурнам вияндымаште шуко тыршеныт.
  • 4. Физкультминутка.

    Айста, меат весела сем деч вара киднам-йолнам лывыртена.

    Теве тылат шола кид,

    Теве тылат пурла кид,

    Теве тылат шола, пурла,

    Теве тылат кок кидшат.

    5. Почеламутым наизусть лудмаш.

    – Кузе шонеда, молан тынар шуко талантан ен тыште шочын? Тидын нерген Вероника Михаил Смоленцевын почеламутшо дене каласен пуа (наизусть лудеш). Тудо Лебедёво ялыште шочын.

    О Сернуре мне говорить бы надо,

    Где вырос я и возмужал…

    Богат он птахами лесными,

    Крутою неба синевой,

    Край славен песней соловьиной,

    Сиренью пышной и густой,

    Коврами озими зеленой,

    Летучей стаей журавлей,

    Водою родников студёных

    У светло-звонких тополей.

    Богат он реками, лугами,

    Да прямоствольною сосной,

    Богат пшеничными полями,

    Но больше рожью восковой.

    6. Йодыш дене паша.

    Тунемше лудмыж почеш класслан йодышым пуа.

    — Шернур мо дене поян?

    7. Книга выставке дене палыме ышташ

    Тыгай сöрал кундем талантан ен-влакым шочыктен да куштен, утларакше сылнымут мастарым.(Книга выставкым ончыкташ). Тиде Й.Кырля, Ш.Осып, Н.Заболоцкий, А. Конаков, К.Васин, Алексей Январев, З. Ермакова, М. Емельянов, С.Архипова, Т. Петрова да молат. Нунын суапле пашашт нерген «Шернур вел» брошюркышто, «Шернур вел» газетыште пален кертыда (ончыкташ).

    8. А. Январевын «Шернур сем» книга сборник гыч «Лаж олык» почеламутым почела-почела лудмаш, онай ойсавытышым каласаш.

    Лаж олык.

    Адак лач ушыш толын пурыш

    Шке шочмо вер-шöрем.

    Шилой-милой мотор Шернурыш

    Мый серышым серем.

    Изи гана чечен ик ялже

    Шернур воктен пызнен.

    Могай кугу, чатка пиалже

    Илаш ты ял пелен.

    Куэрже, ош сöрал куэрже

    Чÿчкен, лÿнген шога.

    Изи гына памаш вÿдшерже

    Волгалтын вел йога.

    Каваже тыште канде, канде.

    Лап олыкышто чевер.

    Могае сылне шочмо мланде –

    Илалын модмо вер…

    Мÿян шудет кушкеш ÿпшалын.

    Оно чодыра коеш.

    Изи ош пылым кормыжталын,

    Йорга мардеж толеш.

    Лыжга йÿржат йожек волалын,

    Куэрже канен.

    Кунаре понгыжо шочалын…

    Тый пого пÿгырнен!

    О, кушто тый тыгай сай верым

    Эше кычал муат?..

    Йöрате шке ачан вер-шöрым.

    Ок кÿл Крымат, Римат…

    Алексей Январёв

    9. Текстым шонымаш. (у мут-влакым кучылташ, доска дене)

    Шернур кундем чапле пÿртÿс дене, поро калык дене поян, сандене тиде кундемыште шуко лÿмлö ен-влак лектыныт. Тиде киноактер Йыван Кырля, ече спорт мастер В. Исаев, …. Нуно суапле пашам ыштен коденыт. Лÿмышт шарнымаште илат. Ме нунын дене дене кугешнена.

    10. Индивидуальный паша.

    Тиде жапыште ик тунемше компьютерыште заданийым шукта. Лÿм дене пашаштым чын келыштараш.

    Ыштымым тергымаш.

    11. Мöнгысö паша.

    1. Лÿмлö ен-влакым палаш.

    2. Шернур вел ик поэт-писательын произведенийжым лудаш.

    Файлы: классный час Набережные Челны.rar
    Размер файла: 4117909 байт.

    ( план – конспект урока 1 класс 5 класс. 6 класс 7 класс 8 класс 9 класс 10 класс Английский язык Литературное чтение Математика Музыка ОБЖ Окружающий мир Оренбургская область Физика ЦОР алгебра биология викторина внеклассное мероприятие география геометрия здоровье игра информатика история классный час конкурс конспект урока краеведение кроссворд литература начальная школа обществознание презентация программа проект рабочая программа русский язык тест технология урок химия экология